4.1 ℃
In 2016 verkregen de Nederlandse politie en het OM toegang tot miljoenen van deze berichten, wat heeft geleid tot grote, beslissende doorbraken in strafzaken tegen de georganiseerde misdaad. Het was voor het eerst dat dergelijke versleutelde berichten van criminelen leesbaar konden worden gemaakt.
Het onderzoek begon destijds omdat was opgevallen dat criminelen steeds vaker speciaal geprepareerde telefoons gebruikten om uit handen van politie en justitie te blijven. Er was informatie dat Ennetcom vanuit verkooppunten in West-Europa en Zuid-Amerika criminelen voorzag van geprepareerde toestellen. Een toestel met een abonnement van zes maanden kostte tussen de 1000 en 1500 euro. Anonimiteit en onkraakbaar waren de belangrijkste verkoopargumenten.
E-mails werden elke 24 of 48 uur gewist en ook konden berichten op afstand worden verwijderd. Dergelijke verzoeken kwamen ook wanneer een gebruiker was aangehouden door de politie. Veelzeggende reactie van de helpdesk Ennetcom was dan: “lk heb goed nieuws voor je, ik was op tijd, de device is al leeg inmiddels". Daarmee werd bewijsmateriaal vernietigd en verdachten geholpen om het werk van politie en justitie te dwarsbomen.
De politie richtte zich op Ennetcom met de gedachte dat het vele malen effectiever zou zijn een criminele dienstverlener aan te pakken dan de klassieke ‘grote man’ achter de schermen van een criminele organisatie.
Wereldwijd
Het OM, zo hielden de officieren van justitie van het landelijk parket de rechtbank Rotterdam voor, wilde de ogen niet sluiten voor het faciliteren van de wereldwijd georganiseerde misdaad. Het criminele verdienmodel leidde tot een verdenking van het witwassen van crimineel geld. Het onderzoek bracht aan het licht dat de servers van Ennetcom in Canada stonden. De klanten bleken na onderzoek aan kopieën van deze servers zonder twijfel actief binnen de georganiseerde misdaad.
De officieren van justitie weerlegden het verwijt dat in het onderzoek een ontoelaatbare inbreuk zou zijn gemaakt op de privacy van de klanten van Ennetcom. “Het recht op privacy is er niet om een vrijplaats te creëren om strafbaar gedrag af te dekken.” De werkwijze was in hun ogen ook niet buiten proportie. “We hebben het over een bedrijf dat georganiseerde criminaliteit over de hele wereld faciliteert en actief promoot en meewerkt aan het wegmaken van bewijsmateriaal wanneer een klant door de politie wordt aangehouden.”
De verdachten in de strafzaak staan terecht vanwege deelname aan een criminele organisatie, valsheid in geschrift en witwassen. Behalve de leidinggevende hoofdverdachte en zijn onderneming staat ook de kantoormanager van Ennetcom terecht. Zij behandelde facturen en bestellingen, activeerde en verlengde abonnementen en verplaatste ook contante gelden. Tegen haar is een gevangenisstraf van 3 jaar geëist vanwege deelname een criminele organisatie en valsheid in geschrift. De strafzaak tegen een andere medewerker die zich bezig hield met het technisch beheer is aangehouden om later te worden behandeld door de rechtbank. Tegen het bedrijf zelf eiste het OM een geldboete van 100.000 euro.
Gefrustreerd
In de aanloop naar het uitspreken van de strafeisen zeiden de officieren van justitie: “De verdachten hebben zich ruim drie jaren bezig gehouden met de koop, verkoop, serviceverlening en doorontwikkeling van PGP-telefoons. Daarmee hebben zij eraan bijgedragen dat de opsporing van andere strafbare feiten ernstig werd gefrustreerd. Zoals is gebleken betrof dat zeer ernstige feiten, van grootschalige drugs- en wapenhandel tot levensdelicten.”
Het strafproces wordt volgende week voortgezet met de pleidooien van de advocaten.
